Piraten, door John Matthews

recensent: Peter Motte

onder auspiciën van De voormalige Tijdlijn en Vertaalbureau Motte

De aanblik is niet bemoedigend: een doodskop met daaronder twee gekruiste botten. Een kop, bovendien, met een ooglapje rechts en een edelsteen in het linkerooggat. En dat tegen een zwarte achtergrond. Het voorplat van het boek 'Piraten' is een bizar model van lugubere kitsch, als het ware louter geschikt voor kinderen.

Maar dat is misleidend. Zowel kinderen als volwassen zullen plezier beleven aan dit boek. John Matthews heeft zich uitstekend gedocumenteerd en levert een inleiding tot zeerovers die in één avond is te behappen. De ingekleefde enveloppes, afgesloten met zegelvormige zelfklevers versierd met Jolly Roger, bevatten facsimile-documenten van de kapersbrief van William Kidd, een recruteringsbrief voor zeelieden uit 1779, en het doodvonnis van Bartholomeus Roberts. Er zijn een reproductie van een kaart van Jamaïca uit 1758, een uitvouwblad met piratenwapens, ingekleefde boekjes met zeemanstaal, een piratengalerij, piratenwapens, en een opsporingsposter voor Zwartbaard.

Kortom: het is niet alleen goed gedocumenteerd, het is ook creatief en speels aangebracht.

De auteur en zijn medewerkers verzamelden illustratiemateriaal en afbeeldingen van schepen en piraten. Zeer de moeite waard is de opengewerkte tekening van de Queen Anne's Revenge, het merkwaardige vlaggenschap van Zwartbaard, afgebeeld naast een lijst piratenvlaggen.

De tekst behandelt uiteenlopende aspecten van de piraterij. Het boek opent met de vroegste geschiedenis: de eerste bekende piratenactiviteit dateert van de 7e eeuw voor onze jaartelling. Het overzicht plaatst de Gouden Eeuw van de zeeschuimers in de historische context ervan.

Een opsomming van de behandelde onderwerpen camoufleert hoe boeiend het is: de kleding van de piraten, het leven aan boord en aan land, de gebruikte scheepstypen, het verschil tussen de overleveringen en de feiten, de vervolgingen en berechtingen, de straffen en de schatten, om af te sluiten met een hoofdstuk over piraten in fictie, met de nodige aandacht voor de film "Pirates of the Caribbean".

Het boek bevat de nodige opmerkelijke feiten: het vermeldt maar liefst vijf vrouwelijke piraten, en uit de artikelen van Zwarte Bart blijkt dat piraten een invaliditeitsverzekering hadden. Het werk is volledig genoeg om een recept te bevatten en de aanklacht tegen Mary Read en Anne Bonny. Er zijn lijsten van een scheepsvoorraad, piratenexecuties, en een verkoop van piratenbuit.

De tijdlijn achteraan leest als een chronologische samenvatting van de geschiedenis verteld in het boek. Evenmin te versmaden is de lijst zeevaarttermen. Wie meer wil weten, kan de opgesomde bronnen raadplegen.

Wie het dankwoord van John Matthews leest na het boek, wordt nog eens extra verrast: de auteur bedankt eerst en vooral Anne Avery. En wie wordt het eerst vermeld in de piratengalerij? Henry Avery!

Piraten, John Matthews, 2006, Kosmos-Z&K-uitgevers, geïllustreerd in kleur, met uitvouwbladen, ingekleefde boekjes en enveloppen met losse documenten, oorspronkelijk: "Pirates". 26 x 29,8 cm, 32 p's, ISBN 90-215-8020-9.

Prijs: 17,50 euro (gezien de afwerking goedkoop)

De Tijdlijn * Welkomstpagina